Terug naar Portfolio >

Hebben jongeren ook al te veel stress?

Hebben scholieren al zoveel stress dat zij daar soms een burn-out van kunnen krijgen?  Volgens een enquête van Eenvandaag en de schrijvers van een boek over tieners en stress wel. Veel tieners ervaren, aldus het onderzoek, wekelijks en soms dagelijks stress door school of studie. Ze vinden zichzelf vaak niet stressbestendig en een groot deel heeft het gevoel op de middelbare school al aan de cv of carrière te moeten werken. Aan de enquête deden 2415 jongeren tussen de 12 en 24 jaar (onder wie 949 tieners) mee en is volgens Eenvandaag representatief voor leeftijd, geslacht en verspreiding over het land. In het boek Stop met stressen van Annemieke Ruggenberg en Lotte Stegeman, resp. redacteur en hoofredacteur van Kidsweek en 7Days, komen de tieners aan het woord.  Sommigen hebben al een burn-out gehad. Zoals de 19-jarige Jorieke die tijdens haar eerste studiejaar met vele bijbaantjes steeds meer stress ging voelen, haar eetlust verloor en vervolgens paniekaanvallen kreeg en niet meer sliep. ‘Gefeliciteerd’, zei de dokter. ‘Je hebt een burn-out!’.’’ Dat kan niet, dacht ze. ,,Dat is voor mensen van 40 met een kantoorbaan. Niet voor mij. Ik ben achttien.’’   

Hoeveel tieners net als Jorieke een burn-out hebben gehad is niet bekend. Een modeverschijnsel wil Stegeman burn-out bij tieners niet noemen. Waarschijnlijk kwam het vroeger ook al voor, maar herkende niemand het als zodanig. Wel is ze ervan overtuigd dat de huidige tijdsgeest een grote rol speelt. ,,Wij leven in een prestatiegerichte samenleving, waarin het idee heerst dat iedereen alles kan worden en krijgen als hij zijn best maar doet. De getuigenissen daarvan zien we de hele dag op internet en sociale media voorbij komen. Dat kan bij ambitieuze en prestatiegerichte jongeren een extra druk geven. Zie je maar eens te onderscheiden tussen al die zichtbare talenten.’’

Saskia Moonen, GZ-jeugdpsycholoog, behandelt in haar Amsterdamse praktijk veel tieners. Ze heeft er veel met burn-outgerelateerde klachten zoals constante stress, huilbuien, futloosheid, concentratie- en slaapproblemen. Door de buitenwereld wordt het vaak niet gezien als burn-out, merkt zij. Zoiets kunnen jongeren niet krijgen, is de overtuiging. ,,Maar de jongeren die ik zie leggen de lat zo hoog, die moeten in alles uitblinken. Gewoon sporten voor de ontspanning is er niet bij. Geweldig zijn op school is nog niet goed genoeg. Als ze niet meer kunnen relativeren en de stress toeneemt liggen burn-outgerelateerde klachten op de loer.’’

Aanstellerij is het zeker niet, denkt ook toegepast psycholoog en huiswerkcoach Fenna van der Beek. ,,Tegen deze jongeren wordt vaak gezegd dat ze niet zo moeten zeuren. Dat dit de mooiste tijd van hun leven is, dat ze moeten genieten omdat het later pas echt zwaar wordt. Dat werkt averechts.’’

Neurowetenschapper Jeroen van Baar (24), tevens schrijver van het boek De prestatiegeneratie herkent wel iets in de overvolle levens van veel jongeren. Ook hij had zo’n druk leven op de middelbare school. De druk begint volgens hem al rond de citoscore op de basisschool. ,, Veel ouders hebben vmbo-angst. Als je weet dat je ouders je op een bepaalde school willen hebben en je hebt daar een hoge score voor nodig, kun je daar behoorlijk gestresst van raken.’’ Veel jongeren die van alles presteren komen goed en stabiel over, weet hij. Ouders geven hen ook het gevoel dat ze bijzonder zijn. ,,Dat steeds te moeten horen, kan de druk opvoeren om maar door te gaan.’’